Εσυ τα 'μαθες;: Σχολικός Εκφοβισμός : Διάλεξη της εκπαιδευτικού Δωρίτας Μαρκαντώνη

της Έλενας Κκέλη

Η διάλεξη της εκπαιδευτικού Δωρίτας Μαρκαντώνη
σχετικά με τον σχολικό εκφοβισμό

Παγκόσμιες έρευνες σχετικά με τον Σχολικό εκφοβισμό (Bullying) έδειξαν ότι 15-20% των παιδιών έχουν βιώσει συμπεριφορά εκφοβισμού.

Στην πραγματικότητα όμως τα ποσοστά είναι υψηλότερα αφού πολλές φορές οι περιπτώσεις σχολικού εκφοβισμού παραμένουν άγνωστες.
Σχολικό εκφοβισμό αποτελεί κάθε μορφή βίας που ασκείται μεταξύ μαθητών ή συνομηλίκων παιδιών με στόχο να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση.
Συγκεκριμένα στη Κύπρο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μιας επιδημιολογικής έρευνας στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος «ΔΑΦΝΗ II», το ποσοστό παιδιών που έχει υποστεί σχολικό εκφοβισμό φτάνει στα 17%, ένα υψηλό ποσοστό για μια μικρή χώρα όπως είναι η Κύπρος.

Πληροφορίες που δόθηκαν από την εκπαιδευτικό Δωρίτα Μαρκαντώνη

Σύμφωνα με όσα ανέφερε η εκπαιδευτικός Δωρίτα Μαρκαντώνη σε μια διάλεξη που διεξάχθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2015 στο CIIM (Cyprus International Institute of Management) στη Λεμεσό, το bullying δεν παρουσιάζεται μόνο στα σχολεία αλλά και στα μετέπειτα στάδια της ζωής του ανθρώπου.
Η πιο αποτελεσματική λύση σε αυτό το πρόβλημα είναι να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία υιοθετώντας μια υπεύθυνη στάση.
Καταρχάς, το πιο σημαντικό στάδιο είναι να εντοπιστεί ο σχολικός εκφοβισμός.
Τα 4 χαρακτηριστικά του είναι:

Η επανάληψη της πράξης
Ενόχληση για μεγάλο χρονικό διάστημα
Εσκεμμένη συμπεριφορά
Ανισορροπία Δυνάμεων (όχι μόνο σωματικών αλλά και ψυχικών)

Πολλές φορές ο σχολικός εκφοβισμός μπορεί να χαρακτηριστεί από τους γονείς ως μια συνηθισμένη και φυσική σύγκρουση που μπορεί να έχει με άλλα παιδιά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην δίνεται η απαραίτητη προσοχή στο πρόβλημα. Αντίθετα με την εκφοβιστική συμπεριφορά, η σύγκρουση θα γίνει μια φορά και χωρίς να είναι προγραμματισμένη. Η εκφοβιστική συμπεριφορά θα είναι επανειλημμένη, προγραμματισμένη και θα απειλεί τη σωματική υγεία.

Υπάρχουν 4 είδη σχολικού εκφοβισμού:

1. Ο Φυσικός/σωματικός εκφοβισμός

2. Ο λεκτικός εκφοβισμός (προσβολές, κοροϊδία..)

3. Ο έμμεσος/κοινωνικός εκφοβισμός (Κοινωνικός αποκλεισμός,συκοφαντία..)

4. Ηλεκτρονικός Εκφοβισμός ή Cyber Bullying (μέσω Διαδικτύου)

Το πιο συχνό είδος που παρατηρείται είναι ο Λεκτικός Εκφοβισμός.

Ο Έμμεσος/Κοινωνικός εκφοβισμός είναι επίσης ένα συχνό είδος, πολύ καταστροφικό προς το θύμα, το οποίο δύσκολα αναγνωρίζεται.

Οι αυτόπτες μάρτυρες μιας εκφοβιστικής συμπεριφοράς έχουν ρόλο-κλειδί όχι μόνο για τη σχολική μονάδα αλλά και για την ευρύτερη κοινωνία. Πρέπει να έχουν την καλλιέργεια από μικρή ηλικία έτσι ώστε να μπορούν να ξεχωρίσουν τη σωστή από την λάθος πράξη. Ο σωστός ρόλος των παρατηρητών είναι να αντιδράσουν, να μιλήσουν, να υποστηρίξουν το θύμα ή ακόμα αν μπορούν να ανατρέψουν την εκφοβιστική συμπεριφορά.

Υπάρχουν επιπτώσεις όχι μόνο στο θύμα και στο θύτη αλλά κυρίως στους θεατές της πράξης. Οι θεατές νιώθουν φόβο, άγχος και ενοχή που δεν μπορούν να κάνουν κάτι γ’ αυτό. Επίσης, γίνονται απαθής λόγω της δειλίας αφού αισθάνονται αβοήθητοι.

ΜΥΘΟΙ που καταρρίπτονται μέσω Ερευνών σχετικά με το Bullying:

Ø Η εκφοβιστική συμπεριφορά δεν σχετίζεται με την Μάθηση & την Διδασκαλία. à Δυσκολία στη Μάθηση και στη Μνήμη.

Ø Η αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού αφορά στην αντιμετώπιση απειθαρχίας «δύσκολων» μαθητών. à Ολική αντιμετώπιση - Αφορά όλους τους μαθητές!

Ø Τα αγόρια ασκούν σε μεγαλύτερο βαθμό Bullying σε σύγκριση με τα κορίτσια. Είναι στη φύση τους. à Δεν υπάρχει καμία διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα.

Ø Ο Φυσικός Εκφοβισμός είναι πιο συχνός και καταστροφικός. à Ο λεκτικός και κοινωνικός είναι πολύ πιο καταστροφικοί – Δυσκολία αναγνώρισης.

Ø Ο εκφοβισμός είναι ένα φυσικό μέσο ανάπτυξης. à Θα ακολουθεί τα παιδιά σε όλη τους τη ζωή!

Πως μπορεί να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα;
Οι τρεις σημαντικοί παράγοντες που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος είναι οι Γονείς, το Σχολείο και γενικότερα η Κοινωνία.
Η εκπαιδευτικός Δωρίτα Μαρκαντώνη τονίζει ότι ως πρώτο βήμα πρέπει όλοι να αναγνωρίσουμε και να παραδεχτούμε την ύπαρξη του προβλήματος. Η κοινωνία πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίζει τον Σχολικό εκφοβισμό. Οι γονείς πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο ενήμεροι περί του θέματος και να βρίσκονται δίπλα στα παιδιά τους έτσι ώστε αυτά να απευθυνθούν άμεσα στους γονείς τους και να τους ενημερώσουν για τυχόν ενόχληση που υπέστησαν. Το σχολείο με τη σειρά του, οφείλει να είναι κοντά στους γονείς, να τους ενημερώνει για οποιοδήποτε πρόβλημα παρατηρείται που αφορά το παιδί τους, να οργανώσει κάποιες ενημερωτικές διαλέξεις σχετικά με το θέμα και τέλος να επιμορφώνει τους εκπαιδευτές.
Συμπερασματικά, χρειάζεται μια μαζική προσπάθεια απ' όλους τους τομείς για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Στην διάλεξη προβλήθηκαν τα πιο κάτω βίντεο: