Σχολικός εκφοβισμός: τί είναι και πώς αντιμετωπίζεται;

Της Μαρίας Χρίστου

Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείται σε παγκόσμιο πλέον επίπεδο και αναφέρεται στο γεγονός όπου παιδιά χρησιμοποιούν βία σε συμμαθητές τους ή άλλους συνομήλικους τους με στόχο να τους προκαλέσουν πόνο η αναστάτωση. Μπορεί να εμφανιστεί υπό την μορφή λεκτικού εκφοβισμού, κοινωνικού εκφοβισμού, σωματικού εκφοβισμού και ηλεκτρονικού εκφοβισμού. Πολύ συχνά βλέπουμε και ακούμε ειδήσεις οι οποίες αναφέρονται σε διάφορα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού. Οι περισσότερες από αυτές τις ειδήσεις έχουν άσχημες καταλήξεις ακόμα και νεκρά θύματα. Με αφορμή πρόσφατα γεγονότα το άρθρο αυτό στοχεύει στην ενημέρωση των παιδιών που βιώνουν κάτι τέτοιο αλλά κυρίως στην ενημέρωση των γονιών τους. Η ψυχολόγος Ελευθερία Χρυσάνθου και η εκπαιδευτικός Θεοδώρα Παναγή απαντούν πολλά από τα ερωτήματα μας σχετικά με το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, τις επιπτώσεις και τους τρόπους αντιμετώπισης του.

Απόψεις Ελευθερία Χρυσάνθου, Ψυχολόγου

Συνοψίζοντας τα σημαντικότερα στοιχεία από την συνέντευξη της κ.Χρυσάνθου, παρατηρούμε ότι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους ένα παιδί μπορεί να αναπτύξει βίαιη συμπεριφορά είναι επειδή θέλουν να νιώσουν ανώτεροι, και στοχεύουν στο να τύχουν αποδοχής και στο να γίνουν δημοφιλείς. Στο ποιες είναι οι επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στα θύματα αλλά και στους θύτες, μας απαντά με το ότι αρχικά τα θύματα σε πολλές περιπτώσεις αναπτύσσουν εσωτερικευμένες διαταραχές, γίνονται εσωστρεφείς και χάνουν την αυτοεκτίμησή τους. Επίσης, υπάρχει πιθανότητα να

Αφίσα για εκστρατεία κατά του σχολικού εκφοβισμού

παρουσιάσουν ακαδημαικά-σχολικά προβλήματα. Όσον αφορά τους θύτες αντιμετωπίζουν προβλήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης και αδυναμία δημιουργίας εποικοδομητικών σχέσεων στο μέλλον. Μας μίλησε επίσης για τα παιδιά τα οποία είναι μάρτυρες σε περιπτώσεις εκφοβισμού σε σχολεία λέγοντας ότι πρέπει να έχουν ενεργή-υποστηρικτική στάση προς το θύμα έτσι ώστε οι θύτες να μην το εκλαμβάνουν ως επιβράβευση των πράξεων τους. Συνεχίζοντας με το γιατί τα περισσότερα παιδιά δεν αναφέρουν το γεγονός ότι υπόκεινται σε εκφοβισμό, μας λέει ότι αυτό συμβαίνει επειδή μερικές φορές ντρέπονται γιατί πιστεύουν ότι φταίνε τα ίδια. Επίσης δε θέλουν να ανησυχήσουν τους γονείς τους εφόσον πιστεύουν πως μπορούν να χειριστούν μόνοι τους το πρόβλημα. Εφόσον πολλές φορές γίνεται απόκρυψη του γεγονότος αυτού από μέρους των θυμάτων η ψυχολόγος, μας εξηγεί κάποια σημάδια μέσα από τα οποία οι γονείς μπορούν να το καταλάβουν, όπως για παράδειγμα σημάδια από χτυπήματα, άγχος, επιθετική συμπεριφορά, εφιάλτες κλπ. Κάποιες από τις συμβουλές που έχει να δώσει στα παιδιά τα οποία βιώνουν σχολικό εκφοβισμό, είναι ότι δεν ευθύνονται τα ίδια για ότι τους συμβαίνει, να είναι περήφανα για τον εαυτό τους, να δράσουν και να μοιραστούν το πρόβλημα με φίλους, γονείς και δασκάλους. Όσον αφορά τους γονείς τονίζει ότι οφείλουν να αναπτύξουν μια ζεστή σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί για να μπορούν να επικοινωνούν μαζί του, όπως επίσης, να το ενθαρρύνουν να αποκτήσει φίλους που ενδιαφέρονται γι’ αυτό. Στην αντίθετη περίπτωση όπου οι γονείς είναι γονείς παιδιών-θυτών πρέπει να παρατηρήσουν και να βελτιώσουν τη συμπεριφορά τους απέναντι στο παιδί και γενικότερα τις ενδοοικογενειακές τους σχέσεις. Να μην ενισχύουν οι ίδιοι και να μην ανέχονται οποιαδήποτε μορφή εκφοβισμού. Καταληκτικά μας αναφέρει ότι για να μειωθεί και για να αντιμετωπιστεί ο σχολικός εκφοβισμού χρειάζεται πρόληψη και παρέμβαση. Το σχολείο να κινητοποιηθεί απέναντι στα παιδιά με ακαδημαϊκή, κοινωνική και ψυχολογική υποστήριξη στοχεύοντας στην αλλαγή κλίματος του σχολείου ώστε να μην αναπαράγει τη βία.

Μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ

Απόψεις Θεοδώρας Παναγή, Εκπαιδευτικού (σε δημοτικό σχολείο)

Από την πλευρά της εκπαιδευτικού ο κύριος λόγος για τον οποίο κάποια παιδιά εκφοβίζουν κάποια άλλα είναι η δυσκολία μας ως κοινωνίας να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα. Η ίδια ως εκπαιδευτικός προσπαθεί να ενημερώνεται μέσα από διάφορες πηγές επί του θέματος αυτού και συμβουλεύει τους γονείς με παιδιά θύματα σχολικού εκφοβισμού να φροντίσουν να αποκτήσουν μια καλή επικοινωνία με το παιδί τους ώστε να υπάρχει εμπιστοσύνη και να μπορούν εύκολα να το βοηθήσουν. Επίσης θα ήταν καλό να γίνεται πληροφόρηση των 
εκπαιδευτικών στο σχολείο ώστε να μπορέσουν από κοινού 

Δημοτικό Σχολείο Ορούντας

να δράσουν. Στους γονείς των οποίων τα παιδιά τους είναι θύτες σχολικού εκφοβισμού προτείνει να μιλήσουν με το παιδί τους, να του εξηγήσουν ότι είναι γνώστες της 
εκφοβιστικής συμπεριφοράς του και να του ξεκαθαρίσουν ότι αυτού του είδους η συμπεριφορά δεν είναι αποδεκτή από μέρους τους. Θα μπορούσαν επίσης όπως μας αναφέρει να δοκιμάσουν να ζητήσουν από το παιδί τους να μπει στη θέση του θύματος. Κατά τη γνώμη της ο ρόλος του σχολείου είναι να βοηθά στην άμεση αντιμετώπισή τους και εξάλειψή τους. Ταυτόχρονα θα πρέπει να βοηθά και να καθοδηγεί και το θύτη σε αλλαγή συμπεριφοράς. Τελειώνοντας τονίζει το ότι τα σχολεία μέσα από τις δραστηριότητές του θα πρέπει να προάγει υγιή πρότυπα, και την αποδοχή της διαφορετικότητας.

Μπορείτε να δείτε ολόκληρη τη συνέντευξη εδώ

Πηγές:

• Wikipedia
• Google images
• Πλήρης συνέντευξη Ψυχολόγου
• Πλήρης συνέντευξη Εκπαιδευτικού